Zastanówmy się wspólnie jak powinniśmy reagować mając na uwadze nasze inwestycje w przypadku recesji gospodarczej?
Po 2022 roku, który upłynął pod znakiem inflacji i spokojnej wojny na Ukrainie, rok 2023 najprawdopodobniej będzie rokiem recesji, bardziej intensywnej wojny na Ukrainie i otwartym konfliktem zbrojnym w Europie Centralnej z wysokim ryzykiem nuklearnym.
W tym artykule dokonamy podsumowania kontekstu gospodarczego oraz przeanalizujemy poprzednie duże globalne recesje.
Podpowiemy, jak zarządzać pieniędzmi w czasach recesji i przedstawimy pomysły inwestycyjne, które pozwolą uchronić nasze oszczędności przed recesją, która z pewnością nadejdzie w tym roku.
Wyjątkiem będzie konflikt nuklearny, który inwestorzy amerykańscy biorą w 2023 r. poważnie pod uwagę.
Recesja gospodarcza
Słowo „recesja” jest na ustach niemal wszystkich strategów inwestycyjnych od września 2022 roku. Z racji zachowania spokoju społecznego, politycy i media globalne pomijają świadomie ten problem.
Jednak nawet jeśli wszyscy wiedzą, że jest to negatywne wydarzenie dla gospodarki, to okazuje się, że nie wszyscy nie do końca rozumieją, na czym ona polega.
Czym jest więc recesja gospodarcza?
Sytuacja technicznej recesji charakteryzuje się dwoma kolejnymi kwartałami ze znacznym spowolnieniem PKB (Produktu Krajowego Brutto) przy rosnącej inflacji.
Natomiast prawdziwa recesja gospodarcza odpowiada pełnemu rokowi ujemnego wzrostu PKB w którym pomija się nawet inflację. Jeśli gospodarka jest w okresie recesji, rośnie bezrobocie i spada konsumpcja – wówczas poziom inflacji nie ma większego znaczenia. Innymi słowy: w tych okresach prawie wszystkie podmioty gospodarcze stoją w miejscu: zatrudnienie, przemysł, handel itp. Logicznie rzecz biorąc, konsumpcja również cierpi.
Recesji i rosnącej inflacji nie należy mylić ze spadkiem wzrostu gospodarczego, chociaż w niektórych przypadkach te dwa zjawiska mogą być bardzo podobne.
Recesja jest zjawiskiem nieprzewidzianego i mimowolnego skurczu gospodarczego, a inflacja może chwilowo spowalniać i może ograniczać się do niektórych wybranych sektorów.
Co więc wywołuje długookresową recesję?
Wszystkie klasyczne czynniki ekonomiczne muszą być dobrze zrównoważone, aby gospodarka danego kraju funkcjonowała prawidłowo.
Recesja jest spowodowana brakiem równowagi tych czynników.
Przed recesją (XXI w.) pojawiają się silne wydarzenia gospodarcze – dodruk pieniądza (QE po 2008r.) i sztuczne stymulowanie gospodarki za pomocą różnych tarcz ochronnych i transferów dodatkowego pieniądza do społeczeństwa. A jeśli już dajemy obywatelom i gospodarce sporo pieniędzy…..
Historia myśli ekonomicznej wskazuje, że skutecznym sposobem walki z recesją są konflikty zbrojne będące kołem wprowadzającym gospodarkę w strefę wzrostu za sprawą inwestycji w przemysł zbrojeniowy. Przykładem była wojna w Wietnamie, konflikt kubański, wojna w Kuwejcie, agresja w Iraku, arabska wiosna, Afganisatn i ostatnio konflikt na Ukrainie.
Aby nie poruszać konfliktu na Ukrainie spójrzmy na II wojnę światową.
W Ameryce i w Niemczech ruszyła fala robót publicznych. Łopaty zostały zastąpione przez karabiny – wszyscy szykowali się do wojny. Wybucha II Wojna Światowa, która rozkręca produkcję przemysłową. Potrzebna jest każda para rąk. Kobiety do fabryk. Moździerze zamiast maszyn do pisania, zamiast szminek – naboje. Głowice zamiast lampy na biurko. Przemysł pracuje pełna parę, wojna kładzie kres kryzysowi. Dzięki niej Stany Zjednoczone wyrastają na największą potęgę przemysłową i gospodarczą świata.
Tymczasem w Europie 10 lat później, stary kontynent to same ruiny. Dwadzieścia milionów zabitych, bieda i głód, grabieże i szabrownictwo. Jak to się dzieje, że na prowadzenie wojny nigdy nie brakuje pieniędzy? Brakuje ich na ochronę zdrowia i oświatę, za to nieodmiennie okazuje się ze na broń zawsze skądś się znajdą.
Nawet jeśli Stany Zjednoczone nie działały z premedytacją nic nie zmieni faktu, że wzbogaciły się dzięki wojnie, która tak naprawdę ich nie dotknęła. Produkując broń i handlując nią wyrosły na potęgę gospodarczą.
Czy ten obraz historyczny nie jest wizerunkiem dla kolejnych lat na kontynencie europejskim?
Ale powróćmy do gospodarki i naszych inwestycji.
Wśród czynników, które najczęściej powodują okres recesji, są:
- znaczny wzrost cen surowców lub energii;
- bańka finansowa lub nieruchomościowa;
- anormalny wzrost bezrobocia;
- nadmierna i trwała inflacja;
- nadmierne zadłużenie firm;
- wysokie dochody gospodarstw domowych przy niskiej wydajności i rentowności w pracy;
- nadmierny konsumpcjonizm za sprawą dodatkowego pieniądza transferowanego z budżetu do gospodarstw domowych;
- wzrost nakładów na zbrojenia.
Kiedy jeden lub więcej z tych czynników nie jest w równowadze z resztą gospodarki, pojawia się ryzyko recesji.
Tak pokazuje to historia myśli ekonomicznej od setek lat.
Recesja a depresja gospodarcza: jaka jest różnica?
Gdy recesja trwa kilka lat, takie zjawisko nazywa się to kryzysem gospodarczym.
Termin depresja jest często kojarzony z Wielkim Kryzysem lat 30. XX wieku, oraz z okresem gospodarki (amerykańskiej) po latach 70.
Cechą charakterystyczną depresji gospodarczej jest zatem fakt, że recesja jest znacząca i trwa w czasie. W tym okresie inflacja nie ma już większego znaczenai.
I odwrotnie, gdy jest to tylko niewielki spadek wzrostu PKB w krótkim okresie, częściej w mediach używa się terminu spowolnienie gospodarcze niż recesja.
